Lectuur: “Catch 22” van Joseph Heller

In mijn afwisseling tussen fantasy, science fiction en klassiekers besloot ik de BBC-lectuurlijst te volgen. Het eerste boek dat ik gewoon staan had op computer was “Catch 22”, iets wat me sowieso al aangeraden was.

Ja, ik was diep onder de indruk: ik heb ervan gedroomd, ik zat er ook overdag mee in mijn hoofd. Zelden heb ik een boek gelezen dat zo chaotisch was, zo intuïtief, zo… onoverzichtelijk, om mee te beginnen. Het lijken allemaal bijzonder rare, losse gedachten die ogenschijnlijk niks met elkaar te maken, maar naarmate de focus verschuift van het ene personage naar het andere en je dus andere standpunten krijgt, vallen de puzzelstukjes op hun plaats. En wat voor een puzzelstukjes.

Het verhaal – een echte plot is er niet en is ook niet nodig – speelt zich af tijdens de tweede wereldoorlog, waarbij bombardier Yossarian zich steeds meer en meer afvraagt hoe hij in hemelsnaam uit de hel die de oorlog is, weg kan raken. De situatie rondom hem en zijn… vrienden? Lotgenoten? Collega’s? Medeslachtoffers? is ronduit kafkaiaans en nihilistisch, en het deed me ongelofelijk vaak aan de reeks M.A.S.H. denken: ik heb die als vroege tiener gezien en vroeg me vaak af waar die kinderachtige grappen en rare grollen voor nodig waren. Wel, de mosterd kwam duidelijk van dit boek, en met recht en reden: humor is de enige manier om niet compleet gek te worden in een dergelijke situatie waar de een na de ander rondom jou sterft.

Ja, het boek had een stevige mentale impact. Het heeft me ook aan het denken gezet, meermaals. Ik weet waarom ik klassiekers lees, dus.

Yossarian lives!

Muziek voor Artsen zonder Grenzen: adembenemend.

Bart weet dat hij me áltijd een plezier doet door me mee te vragen naar iets cultureels. Als het dan nog combineert met een goed doel dat ik genegen ben – lees: maandelijks voor stort – dan is dat helemaal mooi meegenomen.

En dus bevonden we ons vanavond, samen met een aantal andere mensen van Wijs, in Antwerpen in de AMUZ. De locatie is prachtig: een vroegere kerk, volledig gerestaureerd en ingericht als concertzaal. Mooi, echt!

En dan was er nog het concert op zich. Ik wist niet goed wat ik moest verwachten: pianist Lucas Blondeel zou ons een avond Debussy brengen, maar dan wel gecombineerd met beelden van Toon Leën. Hmm?

Wel, om eerlijk te zijn: ik ben van mijn sokken geblazen. Debussy is nu niet meteen de meest toegankelijke muziek, zeker niet voor een avondvullend programma, maar de setting – een vleugel op een podium in het donker – gecombineerd met de soms hypnotische projecties was ronduit betoverend. Blondeel gaf af en toe uitleg bij de muziek en bij Debussy, maar vooral Leën gaf eigenlijk een korte cursus kunstgeschiedenis, maar dan wel de kunst waardoor Debussy zich liet inspireren. Geen enkel moment kwam het echter als “les” over, het was eerder een soortement lezing, maar dan wel heel erg goed gebracht, waarna je je moest laten overspoelen door de muziek en de beelden.

Ik heb verschillende keren kippenvel gekregen, en bij momenten betrapte ik er mezelf op dat ik gewoon was vergeten ademen. Ik kijk nu overigens met andere ogen naar Japanse prentenkunst.

Samengevat: geen idee of dit nog ergens ten lande wordt gebracht, maar als dat zo is: rep u ernaar toe. En vooral: vergeet niet me uit te nodigen, want ik wil dit nog eens zien.

“An Odyssey: a father, a son, and an epic” van Daniël Mendelsohn

Dit boek was me van verschillende kanten aangeraden: zowel een inleiding op de Odyssea van Homeros, als een heel mooie beschrijving van hoe een zoon omgaat met zijn ouder wordende, moeilijke vader.

Tsja…

Ik weet dat het boek verschillende prijzen heeft gewonnen, maar mij kon het helaas niet raken. Jawel, op sommige momenten was ik effectief wel ontroerd, en ik heb ook wel een paar nieuwe inzichten opgedaan over de Odyssea – ik moet die dringend opnieuw lezen – maar over het geheel?

Nah.

Ja, het is goed geschreven, maar het is me te langdradig, en dat wil al iets zeggen, als je weet hoeveel boeken ik verslind, en welke standaard langdradig bevonden kleppers daartussen zitten. Ik ben er dan ook de hele maand februari mee bezig geweest, enkel in mijn bed ’s avonds, en ik viel prompt in slaap. De stukken over de Odyssea vond ik eigenlijk ook te… belerend, voor een roman. Interessant, ja, maar ik zou dat veel liever in een apart boek bekeken hebben. De combinatie van het professorale en de memoires lag me niet zo. Of zoals Bart het zei, toen hij me hoorde zuchten over het boek: “Het leven is te kort om slechte boeken te lezen”. Maar daarin ben ik dan wel weer koppig natuurlijk: ik wilde het uitlezen.

Zou ik het aanraden? Goh… Het is een twijfelgeval: mij sprak het niet aan, maar ik kan me voorstellen dat veel mensen het wél een goed boek vinden. Het zou anders ook niet zo veel prijzen krijgen, natuurlijk. Maar ik vrees dat ik hierin Christophe Vekeman ga volgen: “Mendelsohn laat in zijn boek geen kans onbenut om alles van naaldje tot draadje uit te leggen, liefst herhaaldelijk zelfs, en om alle interessante weetjes met betrekking tot bovengenoemde thema’s en de Odyssee met de lezer te delen, in die mate, helaas, dat je al te vaak het gevoel hebt net als Mendelsohns studenten en dus ook vader in de klas te zitten en ernaar snakt om, jawel, een boek te gaan lezen. Met andere woorden, Mendelsohn mag dan heel slim zijn, en buitengewoon erudiet, maar hier toont hij zich meer leraar dan schrijver, meer vader dan zoon, zeg maar, en dat maakt Een odyssee. Een vader, een zoon, een epos misschien indrukwekkend, maar ook langdradig en op een rare manier onsympathiek.” (Hiero)

Great Characters: Helena van Troje

In januari had ik de lezingenreeks “Great Characters” hier nog aangekondigd, maar naar de eerste aflevering over Orpheus kon ik al niet gaan: het was tegelijk ook de infoavond voor de nieuwe leerlingen bij ons op school. De vakgroep had van de directie al gedaan gekregen dat een van ons daar naartoe mocht gaan, en dat was dan Ellen, omdat zij degene is die het verhaal van Orpheus en Eurydice leest in de klas.

Bon, dinsdag kon ik er gelukkig wel bij zijn, al moest ik me behoorlijk reppen en was het eigenlijk net begonnen. Spreker van dienst was onze oud-leerlinge Berenice Verhelst, reden te meer om aanwezig te zijn. Zij had het over de fameuze Helena van Troje (of Sparta, zo u wil) en vooral hoe zij doorheen de eeuwen werd gepercipieerd. Wat heb ik ervan onthouden? Wel…

  • Eigenlijk is zij het slachtoffer buiten haar wil om: ze wordt door Aphrodite versjacherd als beloning voor Paris. Is ze verliefd op hem? Jazeker, maar ook dat is wellicht door toedoen van Aphrodite.
  • Ze is niet geliefd, noch door Trojanen, noch door Grieken, juist omdat ze hen allen in een oorlog heeft gestort. Aan de andere kant: wanneer ze naar het Trojaanse paard gaat, doet ze daar alle stemmen van de echtgenotes van de Grieken na, om een reactie uit te lokken. Daar lijkt ze aan de kant van de Trojanen te staan. Wanneer ze echter Odysseus die binnen de stadsmuren is, helpt, lijkt ze partij te kiezen voor de Grieken.
  • In de Odyssea wordt haar huwelijk scherp in contrast gezet met dat van Odysseus en zijn Penelope. Ja, ze is opnieuw thuis bij Menelaos, maar wat betekent dat voor haar, en voor hem?
  • In bepaalde periodes gaat het minder om haar moraliteit en meer om haar loyaliteit, in andere perioden weer andersom.
  • Volgens sommige verhalen is ze nooit in Troje geweest, maar zat ze in Egypte, en was haar verdwijning een voorwendsel voor de oorlog.
  • Volgens verschillende auteurs was ze helemaal niet zo mooi, maar had ze wel uitstraling.

Enfin, er zullen nog wel dingen geweest zijn, maar die heb ik helaas niet allemaal onthouden. Ik kan natuurlijk wel aan Berenice haar slides vragen, maar aan de andere kant: ik geef al eeuwen geen Grieks meer, het is niet alsof ik het nog zo nodig heb. Maar ik vond het wel interessant, zeker weten.

Gedichtendag 2019

Het is intussen een traditie om hier op gedichtendag ook een gedicht te posten, al ben ik dat blijkbaar vorig jaar vergeten.

Vandaag dacht ik er maar aan omdat Wolf een opdracht had rond poëzie, en hij dacht dat hij naar de bibliotheek ging moeten om een bloemlezing. Ik heb hem dan maar wat pletsen rond zijn oren gegeven met een van de dichtbundels en bloemlezingen hier in huis. Cultuurbarbaar!

Ik herinnerde me wel niet meer dat ik de bloemlezing “Ik heb de liefde lief” van Willem Wilminck aan Bart cadeau had gedaan in 1994, blijkbaar toen we twee jaar samen waren. Maar ik grasduinde er even in, en ik haalde er hetzelfde gedicht uit als wat mijn zoon er uit haalde.

Eentje van Hans Lodeizen.

o kus mij, o omarm mij
ik heb lang in de regen gestaan
ik heb lang op de bus gewacht
ik heb geen taxi kunnen krijgen
ik heb lang wakker gelegen
ik heb ontzettend gedroomd
ik heb niets gegeten
ik heb gestolen

o kus mij, o omarm mij
ik ben de witte slanke jongen
ik ben degene die droomde
ik ben de schim in de regen
ik ben de danser, de dirigent
ik ben de man bij het avondrood
ik ben het lichaam
ik ben de enige.

De gedichten van vorige jaren:

2016: onze trouwhaiku
2015: Rainer Maria Rilke Herbsttag
2014: Horatius met zijn Leuconoë, het gedicht waarin carpe diem ook echt geschreven staat
2013: Jan Engelman met Vera Janacopoulos
2012:  Horatius over de Soracte, mijn sneeuwgedicht
2011: een anoniem Oud-Grieks gedicht,
2010: Cees Buddingh met zijn Blauwbilgorgel
2009: Paul van Ostaijens Melopee
2008: Hans Andreus met Voor een dag van morgen
2007: Catullus met Odi et Amo
2006: Catullus met mijn allerfavorietste gedicht, en ook zijn carmen 5 Vivamus

Henry Van De Velde Design Awards

Bart vroeg me een tijd geleden of ik zin had om mee te gaan naar Brussel, naar de Henry Van De Velde Design Awards. Dat wordt immers georganiseerd door Flanders DC, en daar zit hij in de Raad van Bestuur van.
Ik zei absoluut niet nee: ik heb het wel voor design en volg dat zo’n beetje, al hebben we er eigenlijk zo goed als niks van in huis. Iets over vijf reden we dus richting Brussel, om iets over zes gewoon vlak voor de Bozar te kunnen parkeren. Er was een uitgebreide en blijkbaar vrij exclusieve pre-happening, een walking dinner voor alle laureaten en vroegere prijswinnaars. Een redelijk heterogeen en eclect publiek, geloof me, met een hoog m’as-tu-vu gehalte.

We raakten quasi onmiddellijk aan de praat met Joannes Vandermeulen van Namahn, een zeer beminnelijk en nieuwsgierig man, aangenaam gezelschap. En intussen werd er gegeten, en vooral genoten van het dessertenbuffet.

En toen waren er de awards. Kurt Van Eeghem ligt me nog altijd niet, maar die man beheerst wel zijn metier als presentator, hij doet het eigenlijk zelfs bijzonder makkelijk lijken. En de winnende ontwerpen, wel, sommige dingen zijn echt knap en andere… De gustibus et coloribus, zeker?

Voor de eindreceptie zijn we niet meer gebleven: Bart was aan het crashen en wilde zeer graag naar huis. Maar het was wel eens een belevenis, ja.

Lectuur: “The Gentlemen Bastards (Locke Lamora)” van Scott Lynch

Ik moet het toegeven, het is bijzonder lang geleden dat ik nog in zó’n immense leesrush heb gezeten. Ik ben The Lies of Locke Lamora van Scott Lynch beginnen lezen, en ik kon het boek niet meer wegleggen, zo ongelofelijk meeslepend.

Het is fantasy van de bovenste plank over gentlemen thieves in een imaginaire wereld (met een zweem van magie en veel alchemie). Denk Ocean’s Eleven (plot) meets Casanova, een setting in een soort zestiende-eeuws Venetië, met veel degengezwaai en wapperende capes.
Ik was metéén verkocht, en heb boek 1 uitgelezen op een paar dagen. Jawel, het was zo erg dat ik op zaterdagavond tot drie uur heb liggen lezen in mijn bed, en dat ik ook overdag hier in de zetel zat te lezen, iets waar ik anders geen tijd voor vrijmaak. Ik heb er dan maar meteen boek twee achter geplakt, over diezelfde dieven, maar dan grotendeels in een piratenwereld. Denk de vaart en de snedigheid van de Pirates of the Caribbean erbij.

Boek drie miste  die vaart dan weer een beetje, omdat er meer nadruk werd gelegd op een liefdesintrige, maar het bleef steengoed, vond ik.

Resultaat: ik heb iets meer dan 20.000 bladzijden op tien dagen gelezen, en nu moet ik een beetje bekomen van die rush. Een boekenblues, als het ware. Er zit al jaren een vierde boek aan te komen, en ik hoop maar dat het er snel komt. Zàlige lectuur, echt waar.

BBC-lectuurlijst

Nu ik weer volop aan het lezen ben, keek ik even terug naar een blogpost van 2010, waarin ik een BBC-lijst van boeken overliep. Toen deed die de ronde, en stond erbij:
Have you read more than 6 of these books? The BBC believes most people will have read only 6 of the 100 books listed here.

• Bold those books you’ve read in their entirety.
• Italicize the ones you started but didn’t finish or read only an excerpt.

1 Pride and Prejudice – Jane Austen
2 The Lord of the Rings – JRR Tolkien
3 Jane Eyre – Charlotte Bronte
4 Harry Potter series – JK Rowling
5 To Kill a Mockingbird – Harper Lee
6 The Bible
7 Wuthering Heights – Emily Bronte
8 Nineteen Eighty Four – George Orwell

9 His Dark Materials – Philip Pullman
10 Great Expectations – Charles Dickens
11 Little Women – Louisa M Alcott
12 Tess of the D’Urbervilles – Thomas Hardy
13 Catch 22 – Joseph Heller
14 Complete Works of Shakespeare
15 Rebecca – Daphne Du Maurier
16 The Hobbit – JRR Tolkien
17 Birdsong – Sebastian Faulk
18 Catcher in the Rye – JD Salinger
19 The Time Traveler’s Wife – Audrey Niffenegger
20 Middlemarch – George Eliot
21 Gone With The Wind – Margaret Mitchell
22 The Great Gatsby – F Scott Fitzgerald
24 War and Peace – Leo Tolstoy
25 The Hitch Hiker’s Guide to the Galaxy – Douglas Adams
27 Crime and Punishment – Fyodor Dostoyevsky
28 Grapes of Wrath – John Steinbeck
29 Alice in Wonderland – Lewis Carroll
30 The Wind in the Willows – Kenneth Grahame
31 Anna Karenina – Leo Tolstoy
32 David Copperfield – Charles Dickens
33 Chronicles of Narnia – CS Lewis
34 Emma -Jane Austen
35 Persuasion – Jane Austen
36 The Lion, The Witch and the Wardrobe – CS Lewis
37 The Kite Runner – Khaled Hosseini
38 Captain Corelli’s Mandolin – Louis De Bernieres
39 Memoirs of a Geisha – Arthur Golden
40 Winnie the Pooh – A.A. Milne
41 Animal Farm – George Orwell
42 The Da Vinci Code – Dan Brown

43 One Hundred Years of Solitude – Gabriel Garcia Marquez
44 A Prayer for Owen Meaney – John Irving
45 The Woman in White – Wilkie Collins
46 Anne of Green Gables – LM Montgomery
47 Far From The Madding Crowd – Thomas Hardy
48 The Handmaid’s Tale – Margaret Atwood
49 Lord of the Flies – William Golding
50 Atonement – Ian McEwan
51 Life of Pi – Yann Martel
52 Dune – Frank Herbert
53 Cold Comfort Farm – Stella Gibbons
54 Sense and Sensibility – Jane Austen
55 A Suitable Boy – Vikram Seth
56 The Shadow of the Wind – Carlos Ruiz Zafon
57 A Tale Of Two Cities – Charles Dickens
58 Brave New World – Aldous Huxley
59 The Curious Incident of the Dog in the Night-time – Mark Haddon
60 Love In The Time Of Cholera – Gabriel Garcia Marquez
61 Of Mice and Men – John Steinbeck – wel toneelstuk al twee keer gezien ofzo
62 Lolita – Vladimir Nabokov
63 The Secret History – Donna Tartt
64 The Lovely Bones – Alice Sebold
65 Count of Monte Cristo – Alexandre Dumas
66 On The Road – Jack Kerouac
67 Jude the Obscure – Thomas Hardy
68 Bridget Jones’s Diary – Helen Fielding
69 Midnight’s Children – Salman Rushdie
70 Moby Dick – Herman Melville
71 Oliver Twist – Charles Dickens
72 Dracula – Bram Stoker
73 The Secret Garden – Frances Hodgson Burnett
74 Notes From A Small Island – Bill Bryson
75 Ulysses – James Joyce
76 The Inferno – Dante
77 Swallows and Amazons – Arthur Ransome
78 Germinal – Emile Zola
79 Vanity Fair – William Makepeace Thackeray
80 Possession – AS Byatt
81 A Christmas Carol – Charles Dickens
82 Cloud Atlas – David Mitchell
83 The Color Purple – Alice Walker
84 The Remains of the Day – Kazuo Ishiguro
85 Madame Bovary – Gustave Flaubert
86 A Fine Balance – Rohinton Mistry
87 Charlotte’s Web – E.B. White
88 The Five People You Meet In Heaven – Mitch Albom
89 Adventures of Sherlock Holmes – Sir Arthur Conan Doyle
90 The Faraway Tree Collection – Enid Blyton
91 Heart of Darkness – Joseph Conrad
92 The Little Prince – Antoine De Saint-Exupery
93 The Wasp Factory – Iain Banks
94 Watership Down – Richard Adams
95 A Confederacy of Dunces – John Kennedy Toole
96 A Town Like Alice – Nevil Shute
97 The Three Musketeers – Alexandre Dumas
98 Hamlet – William Shakespeare
99 Charlie and the Chocolate Factory – Roald Dahl
100 Les Miserables – Victor Hugo

Ik had er toen 38. 8 jaar later sta ik blijkbaar op 45, zonder daar eigenlijk op te letten. En waarom zou ik ze niet allemaal lezen? Het feit dat ze op deze lijst staan, wil zeggen dat ze toch iets waard zijn, toch? In mijn schema van klassiekers kan ik alvast beginnen lezen ^^
En over tien jaar kijken we nog eens waar ik sta. Poeh.

Lectuur: “A Tale of Two Cities” van Charles Dickens

Zoals ik hier een aantal dagen geleden zei, doe ik een poging om qua lectuur netjes af te wisselen: gewoon boek – scifiboek(enreeks) – klassieker – fantasy boek(enreeks).
Ik had de Ilium/Olympos van Dan Simmons gelezen (scifi), was naar ‘De Avonden’ van Reve gegaan (klassieker) en dan meteen naar ‘A Tale of Two Cities’ van Dickens (klassieker).

Ik weet niet waarom, maar ik lees dus echt graag Dickens. Ik heb het zowel voor zijn schrijfstijl als zijn vertelstijl, en ik hou van kostuumdinges, of het nu film, reeks of boeken zijn.

En dit boek, tsja, het wordt met recht en reden als een klassieker beschouwd. Een pracht van een liefdesintrige speelt zich af met de Franse revolutie als achtergrond, maar situeert zich zowel in Parijs als in Londen. En het leuke is: bij Dickens weet je écht niet hoe het zal aflopen, want hij geeft eigenlijk niet echt om happy endings. Nee, da’s niet waar: het eindigt altijd wel ergens positief, maar het kan best zijn dat het hoofdpersonage de dood vindt, en dat de rest daardoor gelouterd wordt. Ook positief te noemen dus, maar niet Hollywoodiaans.

De sfeer is grimmig, zoals in de meeste van zijn boeken: de Franse revolutie met al zijn paranoia, wreedheden, terechtstellingen en extreme armoede wordt niet bepaald verbloemd. Je krijgt er echt de rauwheid van die tijd onder ogen, en het kan geen pretje geweest zijn, tenzij je van (rijke) adel was. En dan liefst niet in 1789 in Parijs zelf, want dan was je ook de klos.

Het boek was er op een paar dagen door, en dat zegt genoeg. Dickens, ja, het is een wereld op zich, maar eentje waarin ik graag vertoef.