Gedichtendag 2024

Voor Gedichtendag geef ik u vandaag een Oudgrieks gedicht, fragment 31 van de onvolprezen dichteres Sappho. Uiteraard geef ik u er ook een vertaling bij, meer dan eentje zelf. Ik heb helaas de naam van de vertalers niet genoteerd, zodat ik u die schuldig moet blijven. EDIT: het tweede is van Paul Claes, mijn favoriet.

φαίνεταί μοι κῆνος ἴσος θέοισιν
ἔμμεν᾽ ὤνηρ, ὄττις ἐνάντιός τοι
ἰσδάνει καὶ πλάσιον ἆδυ φωνεί-
σας ὐπακούει

καὶ γελαίσας ἰμέροεν, τό μ᾽ ἦ μὰν
καρδίαν ἐν στήθεσιν ἐπτόαισεν·
ὠς γὰρ ἔς σ᾽ ἴδω βρόχε᾽, ὤς με φώναι-
σ᾽ οὐδ᾽ ἒν ἔτ᾽ εἴκει,

ἀλλ᾽ ἄκαν μὲν γλῶσσα ἔαγε, λέπτον
δ᾽ αὔτικα χρῶι πῦρ ὐπαδεδρόμηκεν,
ὀππάτεσσι δ᾽ οὐδ᾽ ἒν ὄρημμ᾽, ἐπιρρόμ-
βεισι δ᾽ ἄκουαι,

έκαδε μ᾽ ἴδρως ψῦχρος κακχέεται, τρόμος δὲ
παῖσαν ἄγρει, χλωροτέρα δὲ ποίας
ἔμμι, τεθνάκην δ᾽ ὀλίγω ᾽πιδεύης
φαίνομ᾽ ἔμ᾽ αὔται·

ἀλλὰ πὰν τόλματον ἐπεὶ…

Gelukzalig schijnt hij me te zijn,
die man die tegenover jou gezeten
naar je zoete stem mag luisteren
dicht bij je lippen

 en naar het lieve klateren van je lach;
maak ik dat mee, dan bonst heftig mijn hart,
je zelfs maar een ogenblik aan te kijken
doet mijn adem al stokken

en verlamt mijn tong, en ineens stroomt
een tintelend vuur door mijn leden
en mijn ogen staren verblind in de nacht,
ik kan niet meer horen of zien,

ben nat van het zweet en mijn leden trillen,
mijn gezicht wordt bleek als jong gras,
het is mij alsof ik doodga,
alsof waanzin mij aangrijpt.                

***

Gelukkig als de goden lijkt
mij de man die vlak
tegenover jou zit en luistert
naar je mooie stem

en lieve lach zodat plots
mijn hart in mijn borst bonst
zodra ik naar je kijk
stokt mijn stem

mijn tong is gebroken
een licht vuur loopt door
mijn huid ik zie niets meer
mijn oren suizen

zweet stroomt van mij af
een beven bevangt mij
ik ben geler dan gras
het lijkt alsof ik dood ga

maar alles is te dragen
als…

(en als ik niet te lui was, dan las ik het voor voor u, en nam ik dat op. Tsja.)

 

Verbouwingen

Sinds het nieuwe lesrooster zit ik elk lesuur in hetzelfde kleine lokaaltje waar vroeger quasi enkel Grieks werd gegeven. Mijn collega heeft het destijds dan ook volledig Grieks ingericht en het dan 20 jaar niet meer veranderd.
Alleen… nu wordt er dus veel meer Latijn gegeven dan Grieks en ik heb geen ander lokaal meer. Ik ben dus van plan het volledig op te knappen en in een fris, Grieks-Latijns jasje te steken.

Maar eerst moeten die vermaledijde verbouwingen toch een stuk achter de rug zijn. Toen ik gisteren een van de verkleurde posters wegnam, zag ik dat er insijpeling was geweest langs de muren. Ook boven ons lokaal zijn ze aan het bijbouwen, en blijkbaar moet er ergens wat water geweest zijn.

Misschien toch nog even wachten met schilderen?

Lectuur: ” Ιλιάς” van Homeros

Toen ik zowel de Women of Troy, de Penelopiad als de Song of Achilles las, viel me opnieuw keihard op hoe zeer ik door de jaren beïnvloed was door de versie van de film Troy: ik wist aan geen kanten meer hoe het precies zat met de relatie Achilles-Patroklos, hoe Hector precies aan zijn eind komt, enzoverder.

Ik vond het dus hoog tijd om na dertig jaar de Ilias nog eens te herlezen. Man… Ik heb me daar serieus aan mispakt, om eerlijk te zijn. Ik dacht: ik lees dat wel eventjes op een dag of drie. Bleek het in de schitterende Engelse vertaling van Robert Fagles om 683 pagina’s te gaan waar ik meer dan drie weken zoet mee ben geweest.

En het boek zelf? Dat was zoals ik het me herinnerde: veel gedetailleerde gevechten, een opsomming van alle helden, weinig karakteriële diepgang, relatief bloederig en nogal macho. Als in: de vrouwen spelen ook effectief geen enkele rol, zelfs niet in de achtergrond. Helena wordt vernoemd, en uiteraard ook Chryseïs en Briseïs, maar dat is het wel zowat.

Maar ik snap wel dat het nog altijd, na bijna 3000 jaar, tot de verbeelding spreekt. Het is nog steeds goed geschreven, het verhaal van Achilles en Patroklos spreekt tot de verbeelding, de relatie tussen Achilles en zijn moeder Thetis ook, net zoals het slechte karakter van de Olympische goden en hun eeuwig geruzie. De relatie Zeus-Hera is er overigens ook eentje die een relatietherapeut kan gebruiken…

Ik ben blij dat ik het herlezen heb, al heb ik af en toe toch even op de tanden moeten bijten. Maar ik kan mijn leerlingen in het vijfde jaar nu tenminste weer de correcte versie vertellen.

Greek Home Time

Na ons dineetje van vorige week vond ik dat we dat ook eens samen met de kinderen moesten doen, en ik had bij Jeroen zien passeren dat de schotels van Greek Time wel de moeite waren. En dus had ik twee keer een plateau van de chef besteld, twee meze’s en een keer de gefrituurde calamares.

In het restaurant zelf werd alles kakelvers uit de keuken gebracht, netjes verpakt, en nog gloeiend heet. Alles was duidelijk afgeplakt en aangegeven met pijlen, en dat moest ook wel, want er was wel wat volk, ja. Ik heb 103 euro betaald, maar we hebben er wel twee keer van gegeten. Oordeel zelf:

De meze was voor twee, maar de andere schotels voor 1 persoon, met twee bakken sla, een bakje frietjes en twee halve stokbroden.

Enfin, conclusie: dik in orde zeg! De kinderen waren effectief ook bijzonder tevreden en we hebben eigenlijk allemaal te veel gegeten. En, er is nog genoeg voor nog een keertje.

Aanrader dus.

Grieks

Je zal maar leraar Oud-Grieks zijn tegenwoordig. Maar, los van alle pro’s en contra’s wordt hier gewoon een gevaarlijk precedent gesteld, waarbij studierichtingen zonder veel omhaal gewoon worden geschrapt.

Dus, uit liefde voor het Grieks wil ik jullie vragen: lees dit even, en teken. Als het even kan.

http://www.kamariakerke.be/2016/06/12/behoud-het-grieks/

366 – 9 maart

365-069

Een zeer fijn etentje met de leerlingen Grieks van drie jaar geleden. Het is mooi om zien hoe ze volwassener geworden zijn, andere denkwerelden aangenomen hebben, en toch ergens nog steeds dezelfde zijn. Voorwaar, een zeer aangename avond.