Great Characters: Helena van Troje

In januari had ik de lezingenreeks “Great Characters” hier nog aangekondigd, maar naar de eerste aflevering over Orpheus kon ik al niet gaan: het was tegelijk ook de infoavond voor de nieuwe leerlingen bij ons op school. De vakgroep had van de directie al gedaan gekregen dat een van ons daar naartoe mocht gaan, en dat was dan Ellen, omdat zij degene is die het verhaal van Orpheus en Eurydice leest in de klas.

Bon, dinsdag kon ik er gelukkig wel bij zijn, al moest ik me behoorlijk reppen en was het eigenlijk net begonnen. Spreker van dienst was onze oud-leerlinge Berenice Verhelst, reden te meer om aanwezig te zijn. Zij had het over de fameuze Helena van Troje (of Sparta, zo u wil) en vooral hoe zij doorheen de eeuwen werd gepercipieerd. Wat heb ik ervan onthouden? Wel…

  • Eigenlijk is zij het slachtoffer buiten haar wil om: ze wordt door Aphrodite versjacherd als beloning voor Paris. Is ze verliefd op hem? Jazeker, maar ook dat is wellicht door toedoen van Aphrodite.
  • Ze is niet geliefd, noch door Trojanen, noch door Grieken, juist omdat ze hen allen in een oorlog heeft gestort. Aan de andere kant: wanneer ze naar het Trojaanse paard gaat, doet ze daar alle stemmen van de echtgenotes van de Grieken na, om een reactie uit te lokken. Daar lijkt ze aan de kant van de Trojanen te staan. Wanneer ze echter Odysseus die binnen de stadsmuren is, helpt, lijkt ze partij te kiezen voor de Grieken.
  • In de Odyssea wordt haar huwelijk scherp in contrast gezet met dat van Odysseus en zijn Penelope. Ja, ze is opnieuw thuis bij Menelaos, maar wat betekent dat voor haar, en voor hem?
  • In bepaalde periodes gaat het minder om haar moraliteit en meer om haar loyaliteit, in andere perioden weer andersom.
  • Volgens sommige verhalen is ze nooit in Troje geweest, maar zat ze in Egypte, en was haar verdwijning een voorwendsel voor de oorlog.
  • Volgens verschillende auteurs was ze helemaal niet zo mooi, maar had ze wel uitstraling.

Enfin, er zullen nog wel dingen geweest zijn, maar die heb ik helaas niet allemaal onthouden. Ik kan natuurlijk wel aan Berenice haar slides vragen, maar aan de andere kant: ik geef al eeuwen geen Grieks meer, het is niet alsof ik het nog zo nodig heb. Maar ik vond het wel interessant, zeker weten.